Skip to main content
MODR Warszawa:  ul. Czereśniowa 98, 02-456 Warszawa  | ikona 22 571 61 00 

Ważniejsze szkodniki warzyw kapustnych

Warzywa kapustne to najbardziej znana i powszechnie uprawiana grupa warzyw. Należą do niej kapusta biała, pekińska, czerwona i włoska oraz kalafior, brokuł, jarmuż i kalarepa. Podstawowym warunkiem skutecznej ochrony tych roślin przed szkodnikami są: zintegrowanie metod uprawy, prawidłowe i terminowe prowadzenie wszelkich zabiegów agrotechnicznych, mechaniczna uprawa gleby, zmianowanie, nawożenie, walka z chwastami, przestrzeganie optymalnych terminów siewu, sadzenia i zbioru roślin oraz racjonalnej ochrony chemicznej.
Ważną rolę odgrywają też rośliny przedplonowe uprawianie na tym samym stanowisku. Sąsiedztwo roślin należących do tej samej rodziny lub uprawianie ich w pobliżu roślin miododajnych przyczynia się do nadmiernego nagromadzenia się szkodników. Jakie są najważniejsze szkodniki warzyw kapustnych?
Są to:

- Śmietka kapuściana - w ciągu roku może wydać 2 lub 3 pokolenia. Wylot much pierwszego pokolenia odbywa się w końcu kwietnia lub na początku maja. Samica składa jaja na ziemi, przy szyjce korzeniowej roś¬lin żywicielskich. Larwy są białe, beznogie, długości około 7 mm. Uszkadzają system korzeniowy i łodygę powodując wypadanie młodych roślin. Mogą też drążyć tunele w ogonkach liściowych u podstawy główek kapusty, co powoduje mokre gnicie bakteryjne. Uszkodzone rośliny słabo rosną, więdną, można je łatwo wyciągnąć z ziemi, a silnie porażone giną. Najgroźniejsze dla wczesnych warzyw kapustnych są larwy pierwszego pokolenia. Dorosła muchówka ma wielkość około 6 mm i jest ciemnoszara.
Drugie pokolenie pojawia się na przełomie czerwca-lipca i występuje do jesieni. Larwy drugiego i trzeciego pokolenia żerują również na głównych nerwach liści, różach kalafiorów i brokułu oraz w główkach kapusty obniżając ich wartość konsumpcyjną i handlową. Aby zapobiegać występowaniu śmietki, nie należy uprawiać warzyw kapustnych na stanowis¬kach po roślinach należących do rodziny krzyżowych, przy plantacjach kwitnących i miododajnych roślin oraz niszczyć chwasty przed ich zakwitnięciem. Progiem zagrożenia jest stwierdzenie 10 jaj na 10 roślinach.
- Pchełka czarna – to mały, czarny chrząszcz, bardzo ruchliwy o długości do 2,5 mm. Pchełka czarnoroga jest koloru metaliczno-zielonego o długości do 2,5 mm. Pchełka smużkowata – jest czarna, metalicznie błyszcząca, z dwoma jednakowej szerokości żółtymi paskami na grzbietowej stronie ciała o długości 3 mm. Larwy żyją w glebie lub minują liście. Chrząszcze wygryzają otwory w liściach, co powoduje zmniejszenie powierzchni asymilacyjnej oraz utratę dużej ilości wody. Podczas suchej, słonecznej pogody, uszkodzone rośliny szybko tracą wodę, liście brązowieją, zasychają - często zamierają całe rośliny. Sygnałem do wykonania zabiegu jest wykrycie 2- 4 chrząszczy na 1 m2
- Chowacz czterozębny – jest ciemnoszary, o długości do 3,5 mm. Wygryza nieregularne dziury w blaszce liściowej. Larwy są beznogie, białe z brunatną głową, uszkadzają głównie nerwy liści. Próg ekonomicznego zagrożenia stanowi 1 chrząszcz na roślinie. Chowacz brukwiaczek jest popielatym chrząszczem o długości 3,5 mm. Jego larwy są białawe, długości do 7 mm. Żerują w wierzchołkach wzrostu, pędach i ogonkach liściowych. Porażone warzywa nie wytwarzają główek lub róż. Opryskiwać należy przy obecności 2-4 chrząszczy na 25 roślinach.
- Paciornica krzyżowianka- żeruje na liściach sercowych powodując zanik wierzchołka wzrostu. Uszkodzone kapusty nie formują główek, a kalafiory i brokuły róż. Jest to niewielka muchówka, której larwy mają długość około 3 mm, są białożółte, beznogie. Sygnałem do wykonania zabiegu jest obecność średnio 1-1,5 złóż jaj na 5 roślinach. Samice składają jaja w kątach młodych liści, lub w pobliżu wierzchołka wzrostu roślin, powodując ich grubienie i skręcanie. Porażają rośliny od połowy maja do czasu zawiązywania się główek lub formowania róż.
- Mszyca kapuściana – to niewielki pluskwiak równoskrzydły o długości do 2 mm, szaro zielony, z wos¬kowym nalotem. Żeruje w koloniach. Masowe naloty zdarzają się w czerwcu .Porażone liś¬cie skręcają się i odbarwiają, a przy dużym nasileniu szkodnika kapusta nie tworzy główek. Po wykryciu 6 mszyc na 1roślinie zaleca się wykonanie zabiegu.
- Rolnice - stadium szkod¬liwym są gąsienice, których ciało jest walcowate i nagie, barwy od jasnooliwkowej do brunatnej. Charakterystyczną reakcją rolnic jest zwijanie się gąsienic w „kłębuszek" po dotknięciu. Zaczynają żerować wczesną wiosną, kiedy temperatura gleby przekracza 12°C. Uszkadzają podziemne i nadziemne części roś¬lin. Starsze gąsienice w ciągu dnia kryją się w glebie do głębokości 10 cm i tam żerują uszkadzając podziemne części roślin. Nocą wychodzą na powierzchnię, podcinają młode rośliny i wciągają do swoich podziemnych kryjówek. Jedna gąsienica może zniszczyć kilka roślin. Progiem zagrożenia jest 6 gąsienic lub jedna uszkodzona roślina na metrze kwadratowym. Opryskiwać należy w późnych godzinach wieczornych lub nocą.

- Bielinek kapustnik – motyl o biało-kremowych skrzydłach, u samicy występuje na nich para czarnych plamek. Gąsienice są zielonożółte, długości do 45 mm, pokryte licznymi ciemnymi plamkami, z wyraźnie widoczną głową. Młode gąsienice początkowo żerują gromadnie, zeskrobując miękisz liści. Starsze rozchodzą się po całej roślinie i wygryzają duże, nieregularne dziury w liściach powodują, gołożery i pozostawiając jedynie grubsze nerwy liści. Na późnych odmianach warzyw kapustnych szkody wyrządza drugie pokolenie motyli w okresie od lipca do sierpnia. Sygnałem do wykonania zabiegu jest wykrycie 3-4 złóż jaj lub 10 gąsienic na 10 kolejnych roślinach.
- Bielinek rzepnik – motyl podobny do bielinka kapustnika, lecz o mniejszej rozpiętości skrzydeł. Na ich przedniej parze samica ma po dwie czarne plamki, a samiec tylko jedną. Gąsienice są aksamitne, jasnozielone, o długości do 35 mm. Żerują pojedynczo - młode wygryzając „okienka” w blaszce liściowej, a starsze nieregularne otwory w liściach. Największe szkody wyrządza drugie pokolenie. Motyle pojawiają się od końca lipca do września. Sygnałem do wykonania zabiegu jest wykrycie 1-3 gąsienic na 10 kolejnych roślinach.
- Wciornastek tytoniowiec – zimują dorosłe wciornastki, o wydłużonym ciele długości do1,2mm. Są barwy od jasnożółtej do szarobrązowej. Wczesną wiosną zaczynają żerować i rozmnażać się na roślinach dziko rosnących, a później przechodzą na uprawy warzyw, żerując do późnej jesieni. W ciągu roku owad może mieć od 4-6 pokoleń. Larwy po okresie żerowania schodzą do ziemi, a po 7-14 dniach wychodzą dorosłe osobniki dając początek następnemu pokoleniu. Rozwój jednego pokolenia trwa 18-30 dni. Sygnałem do wykonania zabiegu jest wykrycie na obrzeżach plantacji pojedynczych osobników na 10 kolejnych roślinach, przed formowaniem się główek.

***

Duże znaczenie w ograniczeniu strat wyrządzanych przez szkodniki ma stała kontrola zdrowotności plantacji i niezwłoczne wykonanie niezbędnego i skutecznego zabiegu środkiem mało toksycznym dla ludzi i zwierząt, szybko rozkładającym się i o krótkim okresie karencji. Nowoczesna ochrona roślin polega na integracji metod ochrony przed szkodnikami i pozwala na zminimalizowanie użycia pestycydów.


Krystyna Wasiluk
Oddział Siedlce

Przyg. A.D.

  • Mazowiecki Ośrodek Doradztwa Rolniczego

    Dyrektor MODR Warszawa: Sławomir Piotrowski
    Zastępca Dyrektora MODR Warszawa: Adam Tarkowski

    ul. Czereśniowa 98, 02-456
    tel. 22 571 61 00 | fax. 22 571 61 01
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Bielice

    Dyrektor Oddziału: Krzysztof Szumski

    Bielice 19, 96-500 Sochaczew 
    tel. 46 862 00 40 | fax.46 862 00 52
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Ostrołęka

    Dyrektor Oddziału: Bogdan Bagiński

    ul. Targowa 4, 07-410 Ostrołęka,
    tel. 29 760 03 69 - fax. 29 769 49 53
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Płock

    Dyrektor Oddziału: Wojciech Banaszczak

    ul. Zglenickiego 42 D, 09-411 Biała
    tel./fax: 24 269 77 00
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

  • MODR Warszawa Oddział Poświętne w Płońsku

    Dyrektor Oddziału: Jarosław Grabowski

    ul. H Sienkiewicza 11, 09-100 Płońsk
    tel: 23 663 07 00, fax: 23 662 99 50
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek: 700 - 1500

  • MODR Warszawa oddział Radom

    Dyrektor Oddziału: Marcin Kaca

    ul. Chorzowska 16/18, 26-600 Radom,
    tel./fax 48 365 02 06 wew. 104
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 730 - 1530

  • MODR Warszawa Oddział Siedlce

    Dyrektor Oddziału: Józef Jan Romańczuk

    ul. Kazimierzowska 21, 08-110 Siedlce
    tel. 25 640 09 11, fax. 25 640 09 12
    e-mail: Ten adres pocztowy jest chroniony przed spamowaniem. Aby go zobaczyć, konieczne jest włączenie w przeglądarce obsługi JavaScript.

    Godziny urzędowania: poniedziałek - piątek, 700 - 1500

Copyright 2011 - 2024 MODR | Przeglądając stronę, akceptujesz naszą politykę prywatności.